iti
4 April 2025
ଆଇଟିଆଇ ଓ୍ବେଲଡର ଟ୍ରେଡ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ
ଆଇଟିଆଇ ଓ୍ବେଲଡର ଟ୍ରେଡ ଏକ ଏକ ବର୍ଷିଆ ବୃତ୍ତିଗତ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଯାହା ନ୍ୟାସନାଲ କାଉନସିଲ ଫର ଭୋକେସନାଲ ଟ୍ରେନିଂ (ଏନସିଭିଟି) ଦ୍ୱାରା କ୍ରାଫ୍ଟସମ୍ୟାନ ଟ୍ରେନିଂ ସ୍କିମ (ସିଟିଏସ) ଅଧୀନରେ ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ। ଏହି କୋର୍ସ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଓ୍ବେଲଡିଂ ତକନିକ, ସୁରକ୍ଷା ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ଧାତୁ ନିର୍ମାଣରେ ତାଲିମ ଦେଇଥାଏ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଉତ୍ପାଦନ, ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଅଟୋମୋଟିଭ୍ ଭଳି ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ ଓ୍ବେଲଡର ଭାବେ କ୍ୟାରିଅର ଗଢ଼ି ପାରିବେ। ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଦୁଇଟି ସେମେଷ୍ଟରରେ ବିଭକ୍ତ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛଅ ମାସର, ଏବଂ ଏଥିରେ ସାଇଦ୍ଧାନ୍ତିକ ଜ୍ଞାନ, ବ୍ୟବହାରିକ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ରୋଜଗାର ଯୋଗ୍ୟତା ତାଲିମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
କୋର୍ସର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ
- ଅବଧି: ୧ ବର୍ଷ (୨ ସେମେଷ୍ଟର)
- ଯୋଗ୍ୟତା: ନ୍ୟୁନତମ ୮ମ ଶ୍ରେଣୀ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ (କିଛି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଗଣିତ ସହିତ ୧୦ମ ଶ୍ରେଣୀ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଆବଶ୍ୟକ)
- ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ଗ୍ୟାସ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ ଓ୍ବେଲଡିଂରେ ଦକ୍ଷ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ଓ୍ବେଲଡିଂ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିର୍ଭୁଲତା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ସମ୍ପନ୍ନ କରିପାରୁଥିବା ଓ୍ବେଲଡର ତିଆରି କରିବା।
ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ବିସ୍ତୃତ ବିଭାଗ
୧. ଟ୍ରେଡ ଥିଓରୀ (ସାଇଦ୍ଧାନ୍ତିକ ଜ୍ଞାନ)
ଓ୍ବେଲଡିଂ ଏବଂ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗୁଡ଼ିକର ନୀତି ଏବଂ ଧାରଣାକୁ ଆବରଣ କରେ।
ସେମେଷ୍ଟର ୧
- ଓ୍ବେଲଡିଂର ପରିଚୟ
- ଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ ଓ୍ବେଲଡିଂର ଗୁରୁତ୍ୱ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂର ପ୍ରକାର: ଗ୍ୟାସ, ଆର୍କ ଏବଂ ରେଜିଷ୍ଟାନ୍ସ ଓ୍ବେଲଡିଂ।
- ଓ୍ବେଲଡରର ଭୂମିକା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ୱ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ଉପକରଣ ଏବଂ ସାଧନ
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ଟ୍ରାନ୍ସଫରମର, ଜେନେରେଟର ଏବଂ ରେକ୍ଟିଫାୟରର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ।
- ଗ୍ୟାସ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଉପକରଣ: ରେଗୁଲେଟର, ହୋଜ, ଟର୍ଚ ଏବଂ ନଜଲ।
- ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଡ: ପ୍ରକାର, କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ କୋଡିଂ (ଉଦାହରଣ, AWS ମାନକ)।
- ସୁରକ୍ଷା ଅଭ୍ୟାସ
- ଓ୍ବେଲଡିଂରେ ବୃତ୍ତିଗତ ବିପଦ (ନିଆଁ, ବିଦ୍ୟୁତ ଆଘାତ, ଧୂଆଁ)।
- ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୁରକ୍ଷା ଉପକରଣ (PPE): ଓ୍ବେଲଡିଂ ହେଲମେଟ, ଗ୍ଲୋଭ୍ସ, ଏପ୍ରନ।
- ନିଆଁ ନିବାରଣ ଏବଂ ପୋଡ଼ିବା/ଆଘାତ ପାଇଁ ପ୍ରାଥମିକ ଚିକିତ୍ସା।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା
- ଅକ୍ସି-ଏସିଟିଲିନ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଏବଂ କଟିଂ: ନୀତି ଏବଂ ପ୍ରୟୋଗ।
- ଶିଲ୍ଡେଡ ମେଟାଲ ଆର୍କ ଓ୍ବେଲଡିଂ (SMAW): ମୌଳିକ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଡ ଚୟନ।
- ଧାତୁର ଗୁଣ: ଫେରସ ଏବଂ ନନ-ଫେରସ ଧାତୁ, ତାପର ପ୍ରଭାବ।
- ମୌଳିକ ଧାତୁବିଜ୍ଞାନ
- ଧାତୁର ଓ୍ବେଲଡେବିଲିଟି: ଷ୍ଟିଲ, ଆଲୁମିନିୟମ, ତମ୍ବା।
- ଓ୍ବେଲଡିଂର ଧାତୁ ଗଠନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ (ବିକୃତି, ଚାପ)।
ସେମେଷ୍ଟର ୨
- ଉନ୍ନତ ଓ୍ବେଲଡିଂ ତକନିକ
- ଗ୍ୟାସ ମେଟାଲ ଆର୍କ ଓ୍ବେଲଡିଂ (GMAW/MIG): ଉପକରଣ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା।
- ଗ୍ୟାସ ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ ଆର୍କ ଓ୍ବେଲଡିଂ (GTAW/TIG): ନୀତି ଏବଂ ପ୍ରୟୋଗ।
- ପ୍ଲାଜମା ଆର୍କ କଟିଂ ଏବଂ ଓ୍ବେଲଡିଂ: ତକନିକ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା।
- ଓ୍ବେଲଡ ତ୍ରୁଟି
- ତ୍ରୁଟିର ପ୍ରକାର: ଛିଦ୍ରତା, ଫାଟ, ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଯୋଜନ।
- ଓ୍ବେଲଡ ତ୍ରୁଟିର କାରଣ ଏବଂ ପ୍ରତିକାର।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ପୋଜିସନ
- ଫ୍ଲାଟ, ହରିଜଣ୍ଟାଲ, ଭର୍ଟିକାଲ ଏବଂ ଓଭରହେଡ ଓ୍ବେଲଡିଂ ପୋଜିସନ।
- ମଲ୍ଟି-ପାସ ଓ୍ବେଲଡିଂର ତକନିକ।
- ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ
- ଓ୍ବେଲଡର ଦୃଶ୍ୟ ନିରୀକ୍ଷଣ।
- ଗେଜ ଏବଂ ନନ-ଡିଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ ଟେଷ୍ଟିଂ (NDT) ର ମୌଳିକ।
- ଶିଳ୍ପ ପ୍ରୟୋଗ
- ନିର୍ମାଣ, ପାଇପଲାଇନ ଏବଂ ସଂରଚନାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଓ୍ବେଲଡିଂ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ବ୍ଲୁପ୍ରିଣ୍ଟ ପଢ଼ିବା।
୨. ଟ୍ରେଡ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ (ବ୍ୟବହାରିକ ଦକ୍ଷତା)
ବ୍ୟବହାରିକ ଓ୍ବେଲଡିଂ ନିପୁଣତା ବିକାଶ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ।
ସେମେଷ୍ଟର ୧
- ମୌଳିକ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଅଭ୍ୟାସ
- ଅକ୍ସି-ଏସିଟିଲିନ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଏବଂ କଟିଂ ଉପକରଣ ସେଟ କରିବା।
- ମାଇଲ୍ଡ ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଲେଟରେ ସିଧା କଟ ଏବଂ ବେଭେଲ କଟ କରିବା।
- ଗ୍ୟାସ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଦ୍ୱାରା ଫିଲର ରଡ ସହିତ ଏବଂ ବିନା ବିଡ ଚଲାଇବା।
- ଆର୍କ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଦକ୍ଷତା
- SMAW ବ୍ୟବହାର କରି ଆର୍କ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଏବଂ ସିଧା ବିଡ ଜମା କରିବା।
- ଫ୍ଲାଟ ପୋଜିସନରେ ବଟ ଜଏଣ୍ଟ ଏବଂ ଲ୍ୟାପ ଜଏଣ୍ଟ।
- ମାଇଲ୍ଡ ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଲେଟରେ ଫିଲେଟ ଓ୍ବେଲଡ।
- ସୁରକ୍ଷା ଅଭ୍ୟାସ
- ଓ୍ବେଲଡିଂ କାର୍ଯ୍ୟ ସମୟରେ PPEର ଉଚିତ ବ୍ୟବହାର।
- ଗ୍ୟାସ ସିଲିଣ୍ଡର ଏବଂ ରେଗୁଲେଟରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ପରିଚାଳନା।
- ଜରୁରୀ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅଭ୍ୟାସ (ଉଦାହରଣ, ନିଆଁ ନିଭାଇବା)।
- ଧାତୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି
- ଧାତୁ ପୃଷ୍ଠର ସଫେଇ ଏବଂ ଧାର ପ୍ରସ୍ତୁତି।
- ଷ୍ଟିଲ ରୁଲ, ସ୍କୋୟାର ଏବଂ ପଞ୍ଚ ବ୍ୟବହାର କରି ମାପ ଏବଂ ଚିହ୍ନିତକରଣ।
ସେମେଷ୍ଟର ୨
- ଉନ୍ନତ ଓ୍ବେଲଡିଂ ଅଭ୍ୟାସ
- MIG ଓ୍ବେଲଡିଂ: ମାଇଲ୍ଡ ଷ୍ଟିଲରେ ବଟ, ଲ୍ୟାପ ଏବଂ ଫିଲେଟ ଜଏଣ୍ଟ।
- TIG ଓ୍ବେଲଡିଂ: ଷ୍ଟେନଲେସ ଷ୍ଟିଲ ଏବଂ ଆଲୁମିନିୟମର ପତଳା ସିଟରେ ଫ୍ୟୁଜନ ଓ୍ବେଲଡ।
- ପାଇପ ଓ୍ବେଲଡିଂ: ହରିଜଣ୍ଟାଲ ପୋଜିସନରେ ସିଙ୍ଗଲ V-ବଟ ଜଏଣ୍ଟ।
- କଟିଂ ତକନିକ
- ବିଭିନ୍ନ ଧାତୁରେ ପ୍ଲାଜମା ଆର୍କ କଟିଂ।
- ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଲେଟରେ ଜଟିଳ ଆକୃତିର ପ୍ରୋଫାଇଲ କଟିଂ।
- ଓ୍ବେଲଡ ପରୀକ୍ଷଣ
- ବିନାଶକାରୀ ପରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନମୁନା ପ୍ରସ୍ତୁତି (ଉଦାହରଣ, ବେଣ୍ଡ ଟେଷ୍ଟ)।
- ଓ୍ବେଲଡ ତ୍ରୁଟି ଚିହ୍ନିତକରଣ ଏବଂ ସଂଶୋଧନ।
- ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟ
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ତକନିକ ବ୍ୟବହାର କରି ଛୋଟ ସଂରଚନା (ଉଦାହରଣ, ଫ୍ରେମ, ଗ୍ରିଲ) ନିର୍ମାଣ।
- କ୍ଷୟିଷ୍ଣୁ ଧାତୁ ଉପାଦାନର ମରାମତି।
୩. ଓ୍ବାର୍କସପ ଗଣନା ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ
ଓ୍ବେଲଡିଂ ପାଇଁ ଗାଣିତିକ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଧାର ପ୍ରଦାନ କରେ।
- ମାପ ଏବଂ ଗଣନା
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଲମ୍ବ, କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଏବଂ ଆୟତନର ଏକକ।
- ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଡ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଓ୍ବେଲଡିଂ ସମୟର ଗଣନା।
- ଜ୍ୟାମିତି
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ଜଏଣ୍ଟରେ କୋଣ ଏବଂ ଆକୃତି (ଉଦାହରଣ, V-ଗ୍ରୁଭ, ଫିଲେଟ)।
- ଓ୍ବେଲଡ ପୋଜିସନିଂ ପାଇଁ ମୌଳିକ ତ୍ରିକୋଣମିତି।
- ବିଜ୍ଞାନ ଧାରଣା
- ଧାତୁରେ ତାପ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ଏବଂ ତାର ପ୍ରଭାବ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂରେ ବ୍ୟବହୃତ ଗ୍ୟାସ (ଅକ୍ସିଜେନ, ଏସିଟିଲିନ) ର ଗୁଣ।
୪. ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଡ୍ରଇଂ
ଟେକ୍ନିକାଲ ଡ୍ରଇଂର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଏବଂ ସୃଷ୍ଟି ଶିଖାଇଥାଏ।
- ମୌଳିକ ଡ୍ରଇଂ ଦକ୍ଷତା
- ଡ୍ରଇଂ ଉପକରଣର ବ୍ୟବହାର: ସ୍କେଲ, କମ୍ପାସ, ପ୍ରୋଟ୍ରାକ୍ଟର।
- ସାଧାରଣ ବସ୍ତୁର ଅର୍ଥୋଗ୍ରାଫିକ ପ୍ରୋଜେକ୍ସନ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ପ୍ରତୀକ
- BIS/ISO ମାନକ ଅନୁସାରେ ଓ୍ବେଲଡିଂ ପ୍ରତୀକ ବୁଝିବା।
- ଓ୍ବେଲଡ ଜଏଣ୍ଟର ସ୍କେଚିଂ (ବଟ, ଫିଲେଟ, ଲ୍ୟାପ)।
- ବ୍ଲୁପ୍ରିଣ୍ଟ ପଢ଼ିବା
- ଓ୍ବେଲଡିଂ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣ ଡ୍ରଇଂର ବ୍ୟାଖ୍ୟା।
- ଓ୍ବେଲଡେଡ ଆସେମ୍ବ୍ଲିର ସେକ୍ସନାଲ ଦୃଶ୍ୟ ଅଙ୍କନ।
୫. ରୋଜଗାର ଯୋଗ୍ୟତା ଦକ୍ଷତା
ଚାକିରି ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ସଫ୍ଟ ସ୍କିଲ ବଢ଼ାଇଥାଏ।
- ସଂନାଦ ଦକ୍ଷତା
- କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀରେ ସୁପରଭାଇଜର ଏବଂ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ସହ ସଂନାଦ।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ମୌଳିକ ରିପୋର୍ଟ ଲେଖିବା।
- କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀ ଦକ୍ଷତା
- ଶିଳ୍ପ ପରିବେଶରେ ସମୟ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଟିମ୍ୱାର୍କ।
- ସ୍ୱ-ରୋଜଗାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟୋଗୀତାର ମୌଳିକ।
- ଆଇଟି ସାକ୍ଷରତା
- ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟେସନ ଏବଂ ଅନଲାଇନ ସମ୍ବଳ ପାଇଁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର।
- ଓ୍ବେଲଡିଂ ସିମୁଲେସନ ସଫ୍ଟୱେୟାରର ପରିଚୟ।
ମୂଲ୍ୟାୟନ ଏବଂ ପ୍ରମାଣପତ୍ର
- ପରୀକ୍ଷା: ସେମେଷ୍ଟର ଅନୁସାରେ ସାଇଦ୍ଧାନ୍ତିକ ଏବଂ ବ୍ୟବହାରିକ ଉପାଦାନ ସହିତ ଆୟୋଜିତ।
- ପ୍ରମାଣପତ୍ର: ସଫଳ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନେ ଏନସିଭିଟିରୁ ନ୍ୟାସନାଲ ଟ୍ରେଡ ସାର୍ଟିଫିକେଟ (NTC) ପାଆନ୍ତି, ଯାହା ଭାରତ ସାରା ଚାକିରି ଏବଂ ଆଗାମୀ ତାଲିମ ପାଇଁ ମାନ୍ୟ।
- ମୂଲ୍ୟାୟନ: ବ୍ୟବହାରିକ ପରୀକ୍ଷା (ଉଦାହରଣ, ଓ୍ବେଲଡ ଗୁଣବତ୍ତା), ସାଇଦ୍ଧାନ୍ତିକ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ମୂଲ୍ୟାୟନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
କ୍ୟାରିଅର ସୁଯୋଗ
- ଉତ୍ପାଦନ, ନିର୍ମାଣ, ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଅଟୋମୋଟିଭ୍ ଶିଳ୍ପରେ ଓ୍ବେଲଡର।
- ଅଭିଜ୍ଞତା ସହିତ ଓ୍ବେଲଡିଂ ସୁପରଭାଇଜର କିମ୍ବା ନିରୀକ୍ଷକ ଭାବେ ସୁଯୋଗ।
- ଫେବ୍ରିକେସନ ଓ୍ବାର୍କସପ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ୱ-ରୋଜଗାର।
ଟିପ୍ପଣୀ
- ଏହି ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ନବୀନତମ ଏନସିଭିଟି ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ସହିତ ସମନ୍ୱୟିତ ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠାନ କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟ-ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରେ।
- ସର୍ବାଧୁନିକ ସଂସ୍କରଣ ପାଇଁ, ଡାଇରେକ୍ଟୋରେଟ ଜେନେରାଲ ଅଫ ଟ୍ରେନିଂ (DGT) ଓ୍ବେବସାଇଟ (dgt.gov.in) କିମ୍ବା ଆପଣଙ୍କ ସ୍ଥାନୀୟ ଆଇଟିଆଇକୁ ସନ୍ଦର୍ଭ କରନ୍ତୁ।
Trade Type
- 12 views