શિલ્પકાર પ્રશિક્ષણ યોજના (CTS) - કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી આસિસ્ટન્ટ પૂર્ણ અભ્યાસક્રમ

ટ્રેડની વિગતો

  • ટ્રેડનું નામ: કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી આસિસ્ટન્ટ
  • NSQF સ્તર: લેવલ 4
  • અવધિ: 1 વર્ષ (2 સેમેસ્ટર, દરેક 6 મહિના)
  • પ્રવેશ લાયકાત: 10મું ધોરણ પાસ (માન્ય બોર્ડમાંથી)
  • ઉદ્દેશ્ય: હોટલ, રેસ્ટોરન્ટ અને કેટરિંગ યુનિટમાં ખોરાક તૈયારી, સેવા, સ્વચ્છતા અને ગ્રાહક સહાયમાં કૌશલ્ય વિકાસ, જેમ કે કિચન આસિસ્ટન્ટ, ફૂડ સર્વિસ આસિસ્ટન્ટ અથવા વેઈટર/વેઈટ્રેસ જેવી ભૂમિકાઓ માટે.

અભ્યાસક્રમનું અવલોકન

કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી આસિસ્ટન્ટ ટ્રેડનો અભ્યાસક્રમ ખોરાક તૈયારી, સેવા અને ગ્રાહક સંપર્ક પર કેન્દ્રિત છે. આમાં 70% વ્યવહારિક અને 30% સૈદ્ધાંતિક પ્રશિક્ષણનો સમાવેશ થાય છે, જે રાષ્ટ્રીય વ્યાવસાયિક પ્રશિક્ષણ પરિષદ (NCVT)ના માળખા સાથે સંરેખિત છે. અભ્યાસક્રમમાં નીચેના ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે:

  • ટ્રેડ થિયરી
  • ટ્રેડ પ્રેક્ટિકલ
  • વર્કશોપ ગણતરી અને વિજ્ઞાન
  • ઇજનેરી ડ્રોઇંગ
  • રોજગાર કૌશલ્ય

વિગતવાર અભ્યાસક્રમ

1. ટ્રેડ થિયરી

આ વિભાગ કેટરિંગ, હોસ્પિટાલિટી અને કામગીરી વ્યવસ્થાપન વિશે સૈદ્ધાંતિક જ્ઞાન પૂરું પાડે છે.

  • કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટીનો પરિચય
    • હોસ્પિટાલિટી ઉદ્યોગમાં ટ્રેડનું મહત્વ અને વ્યાપ.
    • ખોરાક સેવા અને ગ્રાહક સંભાળમાં કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી આસિસ્ટન્ટની ભૂમિકા.
  • સ્વચ્છતા અને સલામતી
    • વ્યક્તિગત સ્વચ્છતા અને ગ્રૂમિંગ ધોરણો.
    • રસોડું અને કાર્યસ્થળની સ્વચ્છતા પદ્ધતિઓ.
    • ખાદ્ય સલામતી નિયમો અને દૂષણ નિવારણ.
    • સલામતી સાધનોનો ઉપયોગ અને પ્રાથમિક સારવારની મૂળભૂત જાણકારી.
  • રસોડું સાધનો અને ટૂલ્સ
    • રસોડું ટૂલ્સના પ્રકાર અને ઉપયોગ (દા.ત., છરીઓ, મિક્સર, ઓવન).
    • સાધનોનું સંચાલન અને જાળવણી (દા.ત., રેફ્રિજરેટર, સ્ટોવ).
    • સાધનોના સંચાલન માટે સલામતી પ્રોટોકોલ.
  • ખોરાક તૈયારીની મૂળભૂત બાબતો
    • ઘટકોના પ્રકાર અને તેમના ઉપયોગ.
    • રસોઈ પદ્ધતિઓ: ઉકાળવું, તળવું, બેકિંગ, ગ્રિલિંગ.
    • સાદા વ્યંજનો અને પીણાંની તૈયારી.
  • ખોરાક અને પીણાં સેવા
    • સેવાના પ્રકાર: ટેબલ સેવા, બફેટ, રૂમ સેવા.
    • ટેબલ સેટિંગ, નેપકિન ફોલ્ડિંગ અને ટ્રે ગોઠવણી.
    • પીણાં સેવા: ચા, કોફી, સોફ્ટ ડ્રિંક્સ અને મૂળભૂત કોકટેલ.
  • ગ્રાહક સેવા
    • સંચાર અને આંતરવ્યક્તિત્વ કૌશલ્યનું મહત્વ.
    • ગ્રાહક પ્રશ્નો અને ફરિયાદોનું અસરકારક નિવારણ.
    • મૂળભૂત શિષ્ટાચાર અને વ્યાવસાયિક વર્તન.
  • હોસ્પિટાલિટી કામગીરી
    • હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટ કામગીરીનું અવલોકન.
    • રસોડું, સેવા અને હાઉસકીપિંગ વિભાગો વચ્ચે સંકલન.
    • મૂળભૂત હાઉસકીપિંગ કાર્યો (દા.ત., બેડ મેકિંગ, સફાઈ).
  • ગુણવત્તા નિયંત્રણ
    • ખોરાકની ગુણવત્તા અને પ્રસ્તુતિ માટે ધોરણો.
    • બગડેલ અથવા નબળી ગુણવત્તાની વસ્તુઓની ઓળખ અને નિવારણ.
  • ઉદ્યમશીલતા
    • નાના કેટરિંગ અથવા હોસ્પિટાલિટી વ્યવસાયની શરૂઆતની મૂળભૂત બાબતો.
    • ખર્ચ અંદાજ અને સંસાધન વ્યવસ્થાપન.

2. ટ્રેડ પ્રેક્ટિકલ

આ વિભાગ કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી કાર્યોમાં વ્યવહારિક કૌશલ્યો વિકસાવે છે.

  • સ્વચ્છતા પદ્ધતિઓ
    • વ્યક્તિગત સ્વચ્છતા અને ગ્રૂમિંગ ધોરણોનું પ્રદર્શન.
    • રસોડું ટૂલ્સ, સાધનો અને કાર્યક્ષેત્રનું સેનિટાઇઝેશન.
  • સાધનોનું સંચાલન
    • રસોડું ઉપકરણોનું સંચાલન (દા.ત., ઓવન, બ્લેન્ડર, રેફ્રિજરેટર).
    • મૂળભૂત જાળવણી અને નાની સમસ્યાઓનું નિવારણ.
  • ખોરાક તૈયારી
    • મૂળભૂત વ્યંજનોની તૈયારી: સૂપ, સલાડ, સેન્ડવિચ અને નાસ્તા.
    • રસોઈ તકનીકોની પ્રેક્ટિસ (દા.ત., ઉકાળવું, તળવું, બેકિંગ).
    • ગરમ અને ઠંડા પીણાંની તૈયારી (દા.ત., ચા, કોફી, જ્યૂસ).
  • ખોરાક અને પીણાં સેવા
    • કટલરી, ક્રોકરી અને નેપકિન સાથે ટેબલ સેટઅપ.
    • ટ્રે અને ટેબલ સેવા પદ્ધતિઓ દ્વારા ખોરાક અને પીણાંની સેવા.
    • રૂમ સેવા પ્રક્રિયાઓની પ્રેક્ટિસ.
  • ગ્રાહક સંપર્ક
    • ગ્રાહકોનું સ્વાગત, ઓર્ડર લેવા અને ફરિયાદ નિવારણનું રોલ-પ્લે.
    • નમ્ર અને અસરકારક સંચારનું પ્રદર્શન.
  • હાઉસકીપિંગ કાર્યો
    • બેડ બનાવવા અને રૂમને સુઘડ રીતે ગોઠવવા.
    • સ્વચ્છતા ધોરણોને અનુસરીને ડાઇનિંગ અને ગ્રાહક ક્ષેત્રોની સફાઈ.
  • પ્રોજેક્ટ કાર્ય
    • નાના કેટરિંગ ઇવેન્ટનું આયોજન અને અમલ (દા.ત., જૂથને સેવા આપવી).
    • સાદો મેનૂ તૈયાર કરવો અને યોગ્ય સેવા સાથે ખોરાકની પ્રસ્તુતિ.

3. વર્કશોપ ગણતરી અને વિજ્ઞાન

આ વિભાગ કેટરિંગ અને હોસ્પિટાલિટી માટે સંબંધિત ગાણિતિક અને વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંતોને આવરે છે.

  • ગણતરી
    • માપન: વજન, આયતન અને ભાગના કદ.
    • ઘટકો અને સેવાઓ માટે સાદી ખર્ચ ગણતરી.
  • વિજ્ઞાન
    • ખોરાક સંરક્ષણની મૂળભૂત બાબતો (દા.ત., રેફ્રિજરેશન, ગરમીની અસરો).
    • ઘટકોના ગુણધર્મો (દા.ત., ઉકળતું બિંદુ, પોષણ મૂલ્ય).

4. ઇજનેરી ડ્રોઇંગ

આ વિભાગ લેઆઉટ આયોજન માટે મૂળભૂત ટેકનિકલ ડ્રોઇંગ કૌશલ્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

  • ડ્રોઇંગની મૂળભૂત બાબતો
    • સાદા રસોડું અને ડાઇનિંગ લેઆઉટનું સ્કેચ.
    • સાધનોની ગોઠવણી અને ટેબલ વ્યવસ્થાનું ચિત્રણ.

5. રોજગાર કૌશલ્ય

આ વિભાગ નોકરીની તૈયારી માટે વ્યાવસાયિક કૌશલ્યોને વધારે છે.

  • સંચાર
    • ગ્રાહકો અને ટીમ સાથે મૌખિક અને લેખિત સંચારની પ્રેક્ટિસ.
  • કાર્યસ્થળ કૌશલ્ય
    • સમય વ્યવસ્થાપન, ટીમવર્ક અને સમસ્યા નિવારણ.
    • આઇટી સાક્ષરતા: એમએસ ઓફિસ અને ઓનલાઇન ઓર્ડર સિસ્ટમની મૂળભૂત જાણકારી.
    • કાર્ય નીતિશાસ્ત્ર: સમયનિષ્ઠતા, વ્યાવસાયિકતા અને સ્વચ્છતા.
  • સલામતી
    • રસોડું સલામતી પદ્ધતિઓ અને અગ્નિ સલામતી પગલાં.
    • મૂળભૂત પ્રાથમિક સારવાર પ્રક્રિયાઓ.

પરીક્ષા પેટર્ન

પરીક્ષામાં વ્યવહારિક અને કમ્પ્યુટર આધારિત ટેસ્ટ (CBT)નો સમાવેશ થાય છે:

  • વ્યવહારિક: 300 ગુણ (ખોરાક તૈયારી, સેવા અને સ્વચ્છતા કાર્યો).
  • CBT: 150 ગુણ, 75 પ્રશ્નો, 2 કલાક (ટ્રેડ થિયરી, વર્કશોપ ગણતરી અને વિજ્ઞાન, ઇજનેરી ડ્રોઇંગ, રોજગાર કૌશલ્ય).
  • પરીક્ષા સમય: ડિસેમ્બર (CTS), જુલાઈ/ઓગસ્ટ (AITT/ATS).

પ્રમાણપત્ર: ઉત્તીર્ણ ઉમેદવારોને NCVT તરફથી રાષ્ટ્રીય વ્યાપાર પ્રમાણપત્ર (NTC) પ્રાપ્ત થાય છે.


સંસાધનો

  • ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ ટ્રેનિંગ (DGT) વેબસાઇટ પરથી અભ્યાસક્રમ અને અપડેટ્સ ડાઉનલોડ કરો.
  • ભારત સ્કિલ્સ પર ઇ-લર્નિંગ સામગ્રી, વિડિયો, પ્રશ્ન બેંક અને મોક ટેસ્ટની ઍક્સેસ.
  • CSTARI પર NSQF-અનુરૂપ અભ્યાસક્રમ વિગતો.

નોંધ: અભ્યાસક્રમ રાજ્ય અથવા ITI પ્રમાણે થોડો બદલાઈ શકે છે. નવીનતમ અપડેટ્સ અથવા પીડીએફ ડાઉનલોડ માટે DGT વેબસાઇટની મુલાકાત લો.